به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ،رضا ریاحیان دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اولین سخنران نشست چهارم دومین همایش بین المللی معماری دست کند بود که به بیان بخشی از مقاله خود با عنوان \"حمام های دست کند شمال غرب استان کرمان ؛ شیوه ای بدیع در معماری حمام \"پرداخت .
وی گفت:حمام های پاکش، میمند، پیش استا و کرم نمونه های شاخص معماری دست کند دامنه کوه های شمال غرب استان کرمان به شمار می روند که می توان در ترکیب و کالبد آنها تعامل کاربری و الزامات فنی و شرایط محیطی را در خلق گونه خاصی از معماری دست کند بررسی کرد.
به گفته ریاحیان، آنچه شکل ، نقشه و ترکیب فضایی یک اثر معماری را تعیین می کند در وهله نخست کاربری و در وهله دوم بستر شکل گیری آن اثر است .
او با اشاره به اینکه تأثیر وضعیت محیطی بر معماری حمام ، در نمونه هایی از حمام های استان کرمان قابل بررسی و مطالعه است تصریح کرد که چین خوردگی های شمال غرب استان کرمان یکی از عوامل تعیین کننده شیوه معماری حمام های این منطقه هستند .
آسیاب های زیرزمینی جلوه ای ازمعماری دست کند
\"آسیاب های زیر زمینی جلوه ای از معماری دست کند ایران؛ مطالعه موردی آسیاب زیرزمینی ریگاره نائین \"عنوان دیگر مقاله ای بود که توسط مهسا فهامی دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت بنا ارایه شد .
او تصریح کرد که معماری دست کند در ایران از تنوع بسیاری برخوردار است که این امر از تفاوت های فرهنگی، شیب زمین مسائل ژتوتکنیکی ناشی می شود .
به گفته وی آسیاب های زیر زمینی همانند آسیاب های روزمینی شامل فضاهای مختلفی همچون ورودی ، محل استقرارسنگ،فضایی برای استراحت آسیابان ، انبار و برخی دارای طویله هم هستند .
فهامی افزود:اما وجه تمایز آنها دالان طولانی و شیب داری است که امکان دسترسی به صحن آسیاب را میسر می سازد که کاملا به صورت دست کند ساخته می شود .
دست کندهای برخوار اصفهان
محمد صادق داوری دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه نیشابور دیگر سخنران این نشست بودکه به بیان گوشه ای از مقاله \"معرفی دست کند های حاشیه شرقی شهرستان برخوار استان اصفهان ؛ مطالعه موردی :دست کند های روستای چاله سیاه و چشمه آبگرم ورتون\" پرداخت .
وی تصریح کرد :طی بازدید از روستاها و چشمه های شهرستان برخوار ، دست کندهایی در روستای چاله سیاه و حاشیه چشمه آبگرم ورتون شناسایی شد .
او با بیان اینکه دست کند ها بنابر ضرورت و نیازهای انسان به وجود آمده است افزود: در این مقاله با تحلیل پلان معماری به معرفی و تشریح کاربری دست کندهای روستای چاله سیاه و چشمه آبگرم ورتون پرداخته شده است .
دست کندهای کوچک افقی
\"معرفی دست کند های کوچک افقی و شناسایی کارکرد های آنها در ایران \" عنوان مقاله ای بود که توسط بهرخ برومندی مهندس معمار و عضو وابسته ایکوموس ایران ارایه شد .
او افزود: این دست کند های کوچک افقی که در جای جای ایران پراکنده هستند به سبب کوچک بودن شاید ابتدا چندان مورد توجه قرار نگرفته و مهم تلقی نشوند ولی آنها نه تنها بخشی از معماری دست کند این سرزمین بلکه بخشی جدا ناپذیر از معماری و فرهنگ گذشته ایران هستند.
به گفته وی ، این مقاله علاوه بر معرفی و دسته بندی این نوع دست کند ها به ارتباط جدایی ناپذیر آنها با مجموعه پیرامون شان پرداخته است و ارتباط آنها با نمادها و آیین های کهن را مد نظر داشته است .
میراث کشاورزی دست کند
نخستین سخنران نشست پنجم دومین همایش بین المللی معماری دست کند مهناز اشرفی رییس پژوهشکده بناها و بافت های تاریخی – فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بود که به بیان گوشه ای از مقاله خود با عنوان \"میراث کشاورزی دست کند \" پرداخت .
او تصریح کرد :مردم ایران به سبب میزان اندک بارش برف و باران به ویژه در بخش های مرکزی و جنوبی این سرزمین همواره ناملایماتی از این دست را با ابداع روش های هوشمند تعدیل و چاره کرده اند و دراین زمینه شناخت لایه های مختلف زمین و منابع آب زیر زمینی یکی از ضرورت ها بوده است .
به گفته وی معماری دست کند که در فرایند آن در مقایسه با معماری مرسوم کمترین تغییر در بستر طبیعی ایجاد می شود در حوزه کشاورزی از محدودیت بیش تری برخوردار است .
اشرفی اظهار داشت : در این مجموعه ها به علت کمبود خاک کشاورزی حاصلخیز و وضعیت سخت طبیعی و جوی ، روش های منحصر به فردی برای کشاورزی مطابق با آب و هوای آن سرزمین شکل می گیرد .
آنها بستر طبیعی رابرای فعالیت های کشاورزی خود شکل می دهند و برای دسترسی به آب نیز از روشهای مختلف از جمله حفرقنات امکان دسترسی مناسب به آب را فراهم می کنند.
مرمت سقف دست کندها
\"شیوه های نوین مرمت سقف در دست کندهای روستای تاریخی میمند \"عنوان مقاله ای بود که نادر ذاکر سلطانی به بیان گوشه ای از آن پرداخت .
او تصریح کرد :با توجه به قدمت روستای دست کند و فرسایش حاصل از نزولات جوی و نیز فرسایش انسانی ، قسمت هایی از سقف واحدهای دست کند باگذر زمان دچار آسیب شده اند .
به گفته وی در گذشته افراد بومی روستا ، این مشکل را با دورچینی سنگ در اطراف سوراخ های ایجاد شده و پوشش آن با چوب و اندود کاهگل بر طرف می کردند .
ذاکر سلطانی تاکید کرد:مقاله حاضر سعی می کند تحقیقات انجام شده دراین زمینه را که منجر به ارایه راه حل مبتکرانه برای مرمت سقف ها با استفاده از ملات های سنتی است ارایه دهد.
دست کندهای غار اراز خرم آباد
عطا حسن پور مدیر پایگاه پل های تاریخی لرستان اولین سخنران نشست ششم دومین همایش بین المللی معماری دست کند بود که به ارایه مقاله خود با عنوان \"بررسی دست کند های غار اراز خرم آباد پرداخت .
وی با بیان اینکه این مجموعه در بخش پاپی از توابع شهرستان خرم آباد قرار دارد تصریح کرد دشواری دسترسی به داخل غار با مجموعه ای از پلکان های پیچ درپیچ ، راهروها و تونل ها ،آب انبار و ... در مقایسه با دیگر موارد توصیف مجموعه را پیچیده تر کرده ، از این رو ساخت و سازهای درون غار با جزئیات بیشتری توصیف شده است.
معماری دست کند ارزانفود همدان
\"شواهدی نو یافته از مدیریت آب در مجموعه معماری دست کند زیر زمینی ارزانفود همدان \"عنوان مقاله ای بود که توسط علی خاکسار کارشناس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان همدان ارایه شد .
وی تصریح کرد که مجموعه آثار معماری دست کند زیر زمینی ارزانفود همدان در سال 1389در پی اکتشافات معدن به صورت اتفاقی کشف شد .
به گفته او ، شواهد نشان می دهد که اهمیت و ضرورت دسترسی و استفاده آب در فضاهای این مجموعه دست کند امری بسیار ضروری در موجودیت و کاربری مجموعه بوده است .
معماری دست کند روستای جوین
محمد حسین بحرالعلومی عضو هیأت علمی پژوهشکده ابنیه و بافت های تاریخی – فرهنگی دیگر سخنران این نشست بود که به بیان گوشه ای از مقاله خود با عنوان \"ساختار معماری دست کند روستای جوین پرداخت .
او تصریح کرد :در دوره های متأخر ، رونق کشاورزی ،ایجاد امنیت ،رشد جمعیت ، توسعه روستا را به دنبال داشته است بنابراین اهالی بر روی کهل ها و در مقابل فضای ورودی آنها اقدام به ساخت سرپناه با خشت کرده اند .
وی با بیان اینکه این ساختمان ها به صورت منطبق و با سقف گنبدی و یا تیرچوبی ساخته شده اند اظهار داشت :ساکنان روستا هم چنان فضاهای قابل استفاده معماری دست کند خود را حفظ کرده اند و در حال حاضر نیز از آنها استفاده می کنند .
انتهای پیام/
